بافت دستمال:

که سه نوع دستمال می باشد:

الف) دستمال عشايري

ب) دستمال ابريشمي  

ج) دستمال مرسريزه

الف) دستمال عشايري:

توليد دستمال عشايري در استان يزد به صورت كارگاهي که  دستبافان مرد با دستگاه سنتي چاله اي كه قدمت آن به قرنها مي رسد در كنار دستگاههاي تك فاز بيشماري متدوال است.

سهم زنان در توليد دستمال فقط به گره زني و ماسوره پيچي محدود و ويژگي دستمال عشايري به دليل متفاوت بودن ابعاد آن است، ولي بيشتر در اندازه هاي 120*120 سانتيمتر بافته مي شود.

هر بافنده در روز با دستگاه چهار وردي چوبي در ازاي 8 الي  10 ساعت كار طاقت‌فرسا قادر به توليد 2 عدد دستمال مي باشد. دستمالهاي عشايري مختص شهرستان يزد بوده و بنا به اظهارات دست‌آندكاران به صورت ساده و الوان هفت رنگ تهيه مي شود.

براي بافت يك دسته 8 تايي دستمال عشايري قريب به 650 گرم نخ ابريشم مصنوعي نمره 120 رنگرزي شده نياز است كه درمدت 4 روز به اندازه هاي معمولي بافته مي شود.

با انجام مراحل ذيل نخ تارآماده بافت مي‌گردد:

1- آهاركشي يا شوكشي  

2-  ماسوره پيچي يا وركني

3- چله كشي ياتنيدن

4- پيوند زني

5-  گره زني

اغلب بافندگان دستمال در محله‌هاي قديمي مجتمع و اكثرا پير و سالخورده و سن آنها بين 50 تا 70 سال است و تعداد دستبافان دستمال عشايري استان به 25 نفر مي رسد.

ب ) دستمال ابريشمي:

بافت اين نوع دستمال در شهرستان يزد رايج و از ويژگيهاي آن نسبت به ساير دستمالها بافت 2 نقش كاملا متفاوت در دو طرف آن است كه به زيبايي و هنر و خلاقيت اين رشته مي افزايد.

موقعيت فعلي توليد دستمال ابريشمي 2 نقش به دليل صرف وقت زياد و هزينه بالا و نبودن تقاضاي كافي با دستگاههاي سنتي از رونق هميشگي افتاده و به ميزان بسيار كمي بافته مي شود. با مروز زمان اين فرآورده منقوش واصيل دستباف جاي خود را به دستمال ابريشمي يك نقش و الوان هفت رنگ به اندازه هاي 25/1*25/1 سانتي متر داده است كه توسط دستگاه‌هاي سنتي دستي توليد مي شود.

از سوي ديگر دستمالهاي ابريشمي يك نقش و 2 نقش در شهر يزد و بخش اشكذر به وسيله ماشينهاي ژاكارد معمول گشته و بازار را از دست بافندگان سنتي گرفته‌اند.
عمده‌ترين ماده اوليه مورد مصرف نخ ابريشم، مصنوعي است و مراحل توليدان مشابه به نوع عشايري است با اين تفاوت كه براي هر دسته 8  تايي دستمال ابريشمي حدود يك كيلوگرم نخ ابريشم مصنوعي است و از يك بقچه 12 تارو پود قريب به 10دسته 8 تايي و يا 80 دسته در دستمال به مدت 2 ماه بافته مي شود.

ج) دستمال مرسريزه:

دستمال مرسريزه نخي به صورت كارگاهي توسط دستابافان مرد متداول و مواداوليه ي مورد مصرف شامل نخ دولا مرسريزه نمره 32 جهت تار و نخ نمره 20 مرسريزه يك لا جهت پود،‌سرپشم و نشاسته است .

اين نوع دستمال معمولا دراندازه‌هاي 90*90 بافته مي‌شود. هزينه‌هاي ماسوره پيچي،‌آهارزني،‌رنگرزي چله‌پيچي و گره‌زني نيز اضافه مي گردد. هر بافنده در روز در ازاي 8 ساعت كار مي تواند 3 عدد از آنرا توليد نمايد. دستگاههاي بافندگي دستمال نخي‌چها وردي و عينا مشابه ساير دستگاههاي رايج است.

اخبار مرتبط :